تنظیم موتور خودرو یکی از اقدامات ضروری است که بایستی به صورت دوره‌ای انجام گیرد. این موضوع به ویژه در خودروهایی که با کمبود توان و افزایش آلایندگی مواجه هستند، بسیار مهم تلقی می‌شود. زمانی که موتور خودرو نیاز به تنظیم دارد با علائمی مانند افزایش سوخت و کاهش شتاب خود را نشان می‌دهد. توجه به نکات ساده ولی کاربردی می‌توانند علاوه بر کاهش هزینه تعمیر و نگهداری، به افزایش آگاهی و دانش شما در هنگام مواجه با این علائم و مشکلات کمک کنند. از این رو ما در ادامه این مطلب قصد داریم به موضوع چگونه تشخیص دهیم که خودرو نیاز به تنظیم موتور دارد؟ بپردازیم.
منظور از تنظیم موتور خودرو چیست؟
به محض بروز هر گونه اختلال در عملکرد موتور خودرو نیاز است که نسبت به بررسی و تنظیم موتور خودرو اقدام شود. تنظیم موتور خودرو به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها اشاره دارد که باعث کامل‌تر شدن فرآیند احتراق و به دنبال آن افزایش بازدهی و همچنین کاهش کارکرد سیستم پیشرانه خودرو می‌شود.
در این میان، دلایل مختلفی می‌تواند منجر شود تا موتور خودروی شما نیاز به تنظیم داشته باشد. یکی از روش‌های تشخیص زمان تنظیم موتور خودرو، روشن شدن چراخ چک است. چراخ چک خودرو معمولا زمانی که سوییچ خودرو باز می‌شد، روشن شده و پس از استارت خوردن و روشن شدن آن به صورت خودکار خاموش می‌گردد. چنانچه چراخ چک همچنان پس از روشن شدن خودرو فعال باشد، بدین معنی است که مشکلی در موتور خودرو به وجود آمده است. در این صورت بایستی هرچه سریع‌تر نسبت به رساندن خودرو به تعمیرگاه و برطرف کردن این مشکل اقدام نمایید.
چه زمانی باید برای تنظم موتور خودرو اقدام نمود؟
در کل محدوده زمانی مناسب برای تنظیم موتور خودرو در ماشین‌های قدیمی‌تر به ازای هر 15 هزار کیلومتر و در ماشین‌های جدید هر 60 هزار کیلومتر یا دو سال کارکرد در نظر گرفته می‌شود. این زمان معمولا با ظهور علائم و مشکلاتی در عملکرد موتور خودرو، خود را نشان می‌دهد. در ادامه به بررسی هر یک از این علائم و مشکلات می‌پردازیم:
افزایش مصرف سوخت
افزایش مصرف سوخت یکی از علائمی است که نشان می‌دهد موتور خودروی شما با مشکلی جدی مواجه است و زمان آن رسیده که موتور خودرو تنظیم شود. وقتی همواره مسافت مشخصی را طی می‌کنید، متوجه میزان مصرف سوخت خواهید بود. اما ممکن است در مواقعی خودروی شما نسبت به قبل بنزین بیشتری برای همان مسیر مصرف کند که این امر نشان دهنده عملکرد نامناسب خودرو است. این مشکل می‌تواند ناشی از فشار باد نامناسب تایرها باشد یا به رسیدن موعد تنظیم موتور خودرو مربوط شود.
ریپ زدن
لرزش و ریپ زدن خودرو یکی دیگر از مشکلاتی است که معمولا در خودروهایی که نیاز به تنظیم موتور دارند، ایجاد می‌شود. ریپ زدن به ویژه در زمان گاز دادن می‌تواند ایجاد خطر کند. غالبا منشا این مشکل به کثیف شدن شمع‌ها یا گرفتگی فیلتر سوخت ارتباط پیدا می‌کند.
روشن شدن چراغ‌های ارور
چراغ‌های ارور روی صفحه نمایشگر کیلومتر خودرو به منظور نشان دادن اخطار یا ارور در سیستم تعبیه می‌شوند. اگر هر کدام از این چراغ‌ها پس از روشن شدن ماشین همچنان فعال باقی بمانند، این بدان معنی است که ایرادی در خودرو به وجود آمده است. در چنین مواقعی برای جلوگیری از تحمیل هزینه‌های اضافی بهتر است در کوتاه‌ترین زمان ممکن نسبت به برطرف کردن آن اقدام نمایید.
استارت نخوردن خودرو
وقتی در هنگام روشن کردن خودرو مجبور می‌شوید چندین بار استارت بزنید تا ماشین روشن شود، یا زمانی که ماشین استارت می‌خورد ولی روشن نمی‌شود، به احتمال زیاد باتری خودرو ضعیف شده و این مشکل را به وجود آورده است.
تشخیص نیاز به تنظیم موتور در معاینه فنی
در مواردی ممکن است، موتور خودرو از نظر راننده و حتی مکانیک بدون ایراد باشد و نیازی به تنظیم موتور نباشد. اما مراکز معاینه فنی با سنجش میزان دودهای خروجی از اگزوز با استفاده از دستگاه سوخت سنج، تشخیص دهند که موتور خودروی شما نیاز به تنظیم موتور دارد.
فرآیند تنظیم موتور شامل چه مراحلی است؟
در پروسه تنظیم موتور خودرو مراحلی به شرح زیر طی می‌شود:
بررسی سیستم سوخت رسانی
در این مرحله، فیلتر روغن و سوزن‌های انژکتور مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت خراب بودن تعویض می‌شوند. اما اگر سوزن‌ها سالم باشند با استفاده از دستگاه‌های مخصوص پاکسازی می‌شوند و در جای مخصوص خود قرار می‌گیرند.
بررسی سیستم هوا
فیلترهای هوا عمر مفید مشخصی دارند و در صورت اتمام بایستی نسبت به تعویض آنها اقدام نمایید. در این مرحله همچنین دریچه‌های هوا بررسی و روغن‌کاری می‌شوند.
سیستم برق‌رسانی
در این مرحله شمع، وایر و کویل‌ها بررسی می‌شوند. کویل‌ها پس از گذشت زمان مشخصی پس از استفاده نیاز به تعویض دارند. اگر هر گونه ترک یا خوردگی روی آنها مشاهده کردید، بایستی نسبت به تعویض آنها اقدام کنید. فرآیند جرقه‌زنی و ظاهر شمع‌ها نیز بایستی بررسی شود و در صورت وجود شکستگی در شمع و وایر تعویض گردد.
تنظیم موتور خودرو چه مزایایی می‌تواند داشته باشد؟
همانطور که اشاره شد، با رسیدن زمان تنظیم موتور، علائمی در خودرو ظاهر می‌شود که بایستی مورد توجه قرار گیرد. شما با اقدام به موقع جهت تنظیم موتور خودروی خود، از صرف هزینه‌های سنگین ناشی از خرابی موتور ماشین نجات پیدا می‌کنید. بنابراین بهتر است به صورت دوره‌ای و منظم، موتور خودرو را بررسی نمایید. از طرفی با چک کردن دوره‌ای ماشین، می‌توانید با خیال راحت رانندگی کنید. از سایر مزایای تنظیم به موقع موتور خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش مصرف سوخت
سلامت خودرو یک فاکتور مهم و کلیدی در مصرف بهینه سوخت است. به طوری که وجود هر گونه اختلال در عملکرد موتور، مصرف سوخت را افزایش می‌دهد. بنابراین شما می‌توانید با پیگیری زمان تنظیم موتور در مصرف سوخت و هزینه‌های ناشی از آن صرفه‌جویی کنید.
افزایش بازدهی موتور
بازدهی موتور خودرو تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله کارکرد درست قطعات موتور قرار دارد. قطعات مصرفی موتور می‌بایست به مرور زمان و ظهور نشانه‌های استهلاک در آنها تعویض شوند. طی فرآیند تنظیم موتور قطعات فرسوده تعمیر یا تعویض می‌شوند.
افزایش شتاب
شتاب و قدرت خودرو به خروجی قدرت موتور بستگی دارد. هر چقدر موتور خودرو سالم‌تر باشد، قدرت و شتاب‌گیری آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
کاهش آلایندگی
در زمان تنظیم موتور، بخش‌های مربوط به اگزوز و تولید دود و آلاینده‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند. کاهش آلاینده‌ها و دود خروجی از اگزوز، یک عامل بسیار مهم در حفظ محیط زیست است.
کاهش صدا و گرمای موتور
در حالت عادی، صدای ناشی از کارکرد موتور کم است. اما زمانی که موتور خودرو با مشکلی مواجه شود، احتمال شنیده شدن صداهای غیرعادی از موتور افزایش پیدا می‌کند. تنظم موتور به قطع شدن این صداها کمک می‌کند و با کاهش گرمای حاصل از کارکرد موتور، مانع از آسیب به سایر قسمت‌های خودرو می‌شود.
افزایش عمر مفید موتور
انجام تون‌آپ به صورت منظم و دوره‌ای عمر مفید موتور خودروی شما را افزایش می‌دهد. همچنین شما با تنظیم دوره‌ای موتور، از صرف هزینه‌های سنگین ناشی از خرابی قطعات موتور جلوگیری می‌کنید. در نتیجه این موضوع عمر و سلامت موتور خودروی شما را افزایش می‌دهد.
از چه دستگاه‌هایی برای تنظیم موتور خودرو استفاده می‌شود؟
در تنظیم موتور خودروهای انژکتوری، از دستگاه‌ها و ابزارهای خاصی استفاده می‌شود. از جمله مهم‌ترین دستگاه‌های مورد استفاده در زمان تنظیم موتور خودرو می‌توان به دستگاه تنظیم موتور پنج گاز، دستگاه دیاگ و دستگاه شسشت‌وشو انژکتور اشاره کرد.
